مهندس وطن دوست سال‌ها از ایران دور بودند و با سیستم کسب و کار ایران آشنا نبودند. در حالی که در ایران شرایط کار و تولید بسیار خوب بود، ولی بسیاری از افراد به خارج از ایران مهاجرت کرده بودند. ایران از نظر فرهنگی و اجتماعی پیشرفته تر از عراق بود و امکانات اقتصادی بیشتری داشت. چون ایشان ایرانی الاصل بودند و از سالها قبل دوستانی از جمله مدیر عامل شرکت تی بی تی (TBT) یا همان کفش ملی را در ایران داشتند، پس از آن، این آمادگی را داشتند تاهر چه سریعتر خود را با فرهنگ ایران تطبیق دهند. اهمیت کارآفرینی و ایجاد شغل جدید در اقتصاد، موضوعی است که در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته‌است. به‌طورکلی اقتصاددانان، کارآفرینی را از منظر سود‌محوری، سرمایه‌گذاری و ریسک و دیدگاهی که از گسترش اقتصاد حمایت می‌کند، مورد توجه قرار داده‌اند، امّا به‌‌نظر می‌رسد در جامعه مدرن، نقش کارآفرینی فراتر از بعد اقتصادی است. کارآفرینی مفهومی است که از سه قرن پیش مطرح شده‌است و ریشه آن از کلمه فرانسوی آنترپرونرشیپ به‌‌معنای «وارد‌شدن در» و «به‌‌عهده‌گرفتن» اخذ شده است.

در اوایل سده شانزدهم کسانی را که در امر هدایت مأموریت‌های نظامی بودند، کارآفرین می­خواندند. ازآن‌پس درباره دیگر انواع مخاطرات نیز همین واژه با محدودیت‌هایی، مورداستفاده قرار می‌گرفت. در سال ۱۷۳۰‌، ریچارد کانتیلون واژه کارآفرینی را به‌‌مفهوم شخصی استفاده کرده‌است که برای خود فعالیت می‌کند و حدی از ریسک را به‌طور طبیعی برای دستیابی به‌‌رفاه اقتصادی خود می­پذیرد. از حدود ۱۷۰۰ میلادی به ‌‌بعد، فرانسویان به‌کرات لفظ کارآفرینی را درباره پیمانکاران دولت که مجریان ساخت جاده، پل، بندر و استحکامات بودند، به‌کار برده‌اند.

دانشمندان متعددی دربارۀ کارآفرینی بحث و مطالعه کرده‌اند. افرادی مثل سی، شومپیتر، روزن،کانتیلون و فیلیون هرکدام بر اساس روش‌شناسی کار تحقیقاتی خود، تعریف‌های خاصی را عرضه کرده‌اند. «سی» کارآفرینی را معادل نوآوری تعریف می‌کند. افرادی مانند سی و کانتیلون مدعی هستند که کارآفرینی عاملی برای توسعه اقتصادی است؛ زیرا در صورت وجود کارآفرینی، منابع از حوزه‌ای کم ‌بهره به‌طرف حوزه‌هایی با بهره‌وری بسیار سوق داده می‌شوند. استیونسن کارآفرینی را فرایند ایجاد ارزش از طریق همکاری به‌عنوان یک دسته منابع بی‌نظیر برای به‌‌دست‌آوردن فرصت تعریف می‌کند. زیربیناتی (۲۰۰۵)، کارآفرینی را به‌عنوان جهت‌گیری راهبردی می‌داند و دستیابی به‌‌موقعیت‌ها و فرصت‌ها را عامل مؤثر در کارآفرینی تعریف می‌کند. دیوید جانسون (۲۰۰۱) با جمع‌بندی تعریف‌های مطرح‌شده،کارآفرینی را به‌‌شرح زیر تعریف می‌کند:

• عملی خلاق است که به وسیله‌ی آن چیزی که در گذشته وجود نداشته است ایجاد می‌شود.
• نوآوری مبتنی بر درک و یافتن فرصت از محیطی نامشخص.
• ساخت و ایجاد فرصت با استفاده از منابع یا جست‌جوی منابع جدید.
• فعالیت دربرگیرندۀ خطر به‌‌دلیل نو‌بودن که امکان محاسبۀ ارزش‌افزودۀ آن مشکل است.
• کارآفرینی موجب ایجاد ارزش در شخص،گروه و جامعه می‌شود.
• کارآفرینی دربرگیرندۀ فعالیت‌های مخرب خلاق است.

انواع کار آفرینی

کار آفرینی سازمان مفهوم گسترده‌ای است که شامل تولید، توسعه و به کارگیری ایده با رفتار‌های جدید می‌شود.

کارآفرینی سازمانی

این نوع کارآفرینی می‌تواند دربرگیرندۀ ایجاد سازمانی جدید در سازمان موجود یا نوسازی و القای نوآوری باشد. در واقع فرایندی است که به کمک آن، سازمان‌ها متوجه فرصت‌ها شده، برای سازمان‌دهی خلاقانه‌ی مبادلات میان عوامل تولید، عمل می‌کنند تا ارزش افزوده ایجاد کنند. به‌ عبارت‌دیگر کارآفرین سازمانی کسی است که با معرفی محصولات و خدمات جدید، ایجاد شکل‌های جدیدی از سازمان یا بهره‌برداری از مواد اولیه جدید، وضع (نظم) اقتصادی موجود را به‌هم می‌ریزد.

یکی از فرق‌های اساسی کارآفرینان سازمانی با کارآفرینان مستقل در این است که کارآفرینان سازمانی کمتر می‌توانند از ابتدای پروسه نوآوری (خالق ایده) تا انتهای آن (بخش تجاری) بر امور نظارت داشته یا مجری آن باشند.

کار آفرینی درون سازمانی

این نوع کار آفرینی، فرایندی است که کارآفرینان سازمانی از طریق آن، موجب تغییر می‌شوند. کارآفرینی درون‌سازمانی پروسه‌ای است که به‌کمک آن، محصولات، فرایندها و ایده‌های جدید در سازمان به‌‌اجرا گذاشته می‌شود و توسعه می‌یابد.

 در کارآفرینی درون‌سازمانی، یک فرد آغازگر فعالیت‌های مخاطره‌آمیز در سازمان است که به‌‌ او کارآفرین سازمانی می‌گویند، ولی در کارآفرین سازمانی، کل سازمان و کارکنان اداری دارای روحیه کارآفرینی هستند. در سال‌های اخیر موضوع کارآفرینی درون‌سازمانی، بسیار پرطرفدار شده‌ است، هرچند عده کمی مفهوم آن را به‌صورت کامل و دقیق می‌دانند. بیشتر محققان توافق دارند که این واژه به‌‌فعالیت‌های کارآفرینانه‌ای اطلاق می‌شود که از حمایت سازمان و منابع آن برای رسیدن به ‌‌نتایج نوآورانه برخوردار است.

مدل ابتکاری کارآفرینی مهندس وطن دوست

مدل ابداعی کارآفرینی مهندس وطن‌دوست، ترکیبی از مدل‌های کورنوال و پرلمن، اکهلس و نک،کوراتکو و تامپسون است.

به‌عبارت بهتر مهندس وطن‌دوست در سایه تجارب و جسارت خود، با تلفیق مدل‌های چهارگانه مطروحه به‌فرم و مدل جدیدی دست یافت که فاقد نقاط ضعف اجرایی آن‌ها و دربرگیرنده همه قوت‌های موجود در مدل‌های چهارگانه بود.

او با بومی‌سازی مدل تلفیقی و بهره‌مندی از ارزش‌های اعتقادی، اثربخشی مدل ابداعی خود را در مقایسه با مدل‌های توصیف‌شده به‌‌اثبات رسانید. ایشان در مدل ابداعی خود، ویژگی‌های فردی نظیر تمایل به‌‌ مخاطره‌پذیری تمایل به‌‌آزادی عمل و استقلال کاری، نیاز به‌‌توفیق، هدف‌گرایی و داشتن آرمان و نیز مرکز کنترل درونی با مشخصات سازمانی شامل حمایت مدیریت ارشد سازمان، استقلال و آزادی در انجام کار، پاداش‌های مناسب، وجود فرصت کافی برای انجام فعالیت کارآفرینانه و وجود حد و مرزهای سازمانی را با هم تلفیق کرده، با به‌کارگیری توانمندی‌های رفتاری خود، اندیشه‌های بالغانه‌اش را گسترش داده، با اثرگذاری بر رفتار همکاران، تحولی اساسی در حوزه کار و تولید ایجاد کرده‌است.

نخستین تجربه کارآفرینی

ایشان در کنار تحصیلات و دوران دانشجویی خود در لندن فعالیت اقتصادی داشتند. ایشان جهت تامین هزینه‌های خود مجبور به راه اندازی یک کسب و کار بودند. در آن دوره شرکت‌های بزرگ انگلیسی هر دو سال یکبار، ماشین‌های خود را در حراجی می‌فروختند. ایشان در روز‌های شنبه و یکشنبه دو سه عدد از ماشین‌های ارزان را خریداری می‌کردند و پس از تعمیر آنها را به فروش می‌گذاشتند. سود این کار تقریبا چشمگیر بود.

کارکنان وزارت برق به دلیل افزایش حقوق اعتصاب کردند. در همان سال قطعی برق اتفاق افتاد. ایشان با هدف تجارت به اسپانیا سفر کردند و با تمام سرمایه اش یک کانتینر شمع خریداری کردند و در انباری در لندن دپو کردند و در روز‌های اعتصاب که منجر به قطعی برق می‌شد، شمع‌ها را به فروشگاه‌ها هشت یا حتی نه برابر نرخ خرید می‌فروخت.

ایشان در تلاش بودند تا از کارآفرینان بزرگ الگو برداری کنند. بیل گیتس یکی از کارآفرینان بسیار موفق می‌باشد. رمز‌های کسب و کار ایشان به مهندس وطن دوست کمک کرد تا بتواند در کسب و کار خود موفق شود.

رمز‌های کسب و کار

• در مکان مناسب و زمان درست دست ‌به‌کار بزن
• عاشق فناوری باش
• هیچ کس را زندانی خود نکن
• افراد خیلی باهوش را استخدام کن
• رمز بقا را فرا بگیر
• انتظار تشکر و سپاس‌گزاری نداشته باش
• جایگاه برتر را برگزین
• همه پایگاه‌ها را تحت پوشش قرار ده
• کسب و کار جمع و جور تدارک ببین
• همیشه مواظب کارهایت باش

فرزاد ناظم، استیون پل، آنتونی رابینز از جمله کار آفرینان موفق هستند که همواره الگوی مهنس وطن دوست می‌باشند. افرادی که جزء بزرگان صنعت محسوب می‌شوند، برای هر کار جدیدی به‌‌افراد موفق قبلی در حیطه صنعت مراجعه می‌کنند. مهندس وطن‌دوست به‌عنوان کارآفرینی جوان هرازگاهی بسته به‌‌شرایطی که در آن قرار گرفته، دست به‌‌ابتکاراتی زده که توان خطرپذیری ایشان را به‌‌نمایش گذاشته‌است. ایشان با بهره‌گیری از خلاقیت خدادادی خود در همه حال توانسته‌اند تهدیدهای مسیر زندگی‌شان را به ‌‌فرصت تبدیل کنند. . قریحه کارآفرینانه، شجاعت و زمان‌شناسی ایشان در سال‌های جوانی و در مملکت بیگانه آن‌هم بدون حامی و پشت‌وپناه، برای جوانان ایران اسلامی مثال‌زدنی است.